Bóle menstruacyjne – objawy

Pierwsza miesiączka pojawia się u dziewcząt w wieku ok. 13 lat, a potem w ciągu ok. dwóch lat cykl menstruacyjny ustala się poprzez utrwalenie cyklicznych wahań poziomu hormonów. Miesiączce mogą towarzyszyć różne objawy: somatyczne, behawioralne i emocjonalne.

Bóle miesiączkowe – objawy

Bóle miesiączkowe można podzielić na pierwotne i wtórne.

Bóle pierwotne zaczynają się ok. 6-12 miesięcy po pierwszej miesiączce i nie są związane z żadną nieprawidłowością w budowie organizmu ani zmianami patologicznymi. Do podstawowych objawów należy skurczowy ból w podbrzuszu promieniujący do śródbrzusza, a także do krzyża oraz wewnętrznej strony ud. Pojawia się on kilka godzin przed miesiączką lub zaraz po jej wystąpieniu i trwa do 48-72 godzin. Bólom pierwotnym mogą też towarzyszyć objawy takie jak nudności, wymioty, biegunka, wzmożona potliwość, bóle i zawroty głowy, zmęczenie, nerwowość, zaburzenia nastroju, bezsenność. Zazwyczaj najsilniejsze dolegliwości występują w ciągu pierwszych dwóch dni miesiączki – jest to związane z wydzielaniem się w tym czasie dużej ilości hormonu prostaglandyny. Powoduje on skurcze macicy, które sprawiają, że przepływa przez nią mniej krwi, co z kolei prowadzi do jej niedotlenienia i wywołuje ból. Z tej samej przyczyny kobiety palące papierosy mogą odczuwać bóle menstruacyjne silniej niż te niepalące – nikotyna obkurcza bowiem naczynia krwionośne¹.

Bóle wtórne pojawiają się po kilku latach bezbolesnych krwawień miesiączkowych. Ich występowanie jest związane z chorobą lub zaburzeniem w funkcjonowaniu organizmu i wymaga dokładnej diagnostyki. Do ich przyczyn mogą należeć guzy miednicy mniejszej, endometrioza, zaburzenia żołądkowo-jelitowe (takie jak zespół jelita drażliwego lub celiakia), noszenie wkładek wewnątrzmacicznych, zapalenie przydatków, wady i choroby macicy czy zaburzenia psychogenne².

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to wywołany zachwianiem równowagi hormonalnej zespół dolegliwości, który występuje u ok. 20-40% kobiet. Można do nich zaliczyć tkliwość piersi, uczucie zatrzymania wody w organizmie, bóle głowy i stawów, wykwity skórne, wzdęcia, problemy jelitowe, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, osłabienie koncentracji, drażliwość, wahania nastroju, lęk, napięcie, poczucie braku kontroli, smutek, a nawet stany depresyjne³.

U niektórych kobiet (2-9%) objawy PMS są bardzo nasilone – mówimy wówczas o przedmiesiączkowym zaburzeniu dysforycznym (PMDD). Symptomy PMDD przypominają te towarzyszące zespołowi napięcia przedmiesiączkowego – są jednak znacznie silniejsze i trwają dłużej. PMDD uniemożliwia normalne funkcjonowanie, w tym chodzenie do szkoły i wykonywanie pracy zawodowej. Dolegliwości wpływają także negatywnie na zwykłe codzienne aktywności oraz relacje międzyludzkie.

Warto dodać, że objawy związane z PMS nie są takie same przed każdą miesiączką. Może na nie wpływać m.in. tryb życia – u kobiet aktywnych fizycznie zespół napięcia przedmiesiączkowego przebiega łagodniej lub w ogóle się nie pojawia. Niemały wpływ ma też dieta – ta bogata w warzywa i owoce, a uboga w słodycze i używki jest korzystniejsza. Objawy mogą nasilić się w przypadku stresu i długotrwałego napięcia nerwowego czy wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych – brak słońca intensyfikuje zwłaszcza emocjonalne objawy PMS⁴.